Sıkça söylenen, doğru olduğu yaygın kabul gören bir yanlışı düzeltmekle işe başlayalım. “Ameliyat son çaredir!” Cümlesini hemen herkes duymuştur. Maalesef bu doğru değildir. Hekimlerin “ameliyat endikasyonu” olarak adlandırdıkları ameliyat için gerekli tıbbi gerekçeler varsa hasta vakit geçirmeden (acil değil!) ameliyat olmalı, yoksa da hiç ameliyat olmamalıdır. Dar omurga kanalı için bu gerekçeler:

Yürüme mesafesinde kısalma, yürürken sıkça dinlenme ihtiyacı hissetme, geceleri bacaklarda kramplarla uyanma ve öne eğilerek yürümedir. Bacaklarda sürekli bir hal alan sızlamalar ve uyuşuklar da görülebilir. Bunların hepsi değil, birinin varlığı bile ameliyat olmanıza işaret eder. Ağrınız diğer yöntemlerle de geçebilir. Dar omurga kanalı ameliyatlarının önemli bir kısmında metal vida ve çubuklar kullanılmaktadır. Vücuda yerleştirilen bu malzemeler eklemler gibi hareketli organlara yerleştirilen ve belli bir ömrü olan malzemeler gibi olmadığından ameliyatı geç dönemde yapmak için bir gerekçe değildir.

Size çekilen MR görüntülerindeki darlığınız doktorunuzun muayene bulguları ile uyuşuyorsa ve yukarıda saydığımız durumlardan biri varsa ameliyatı ilk yöntem olarak düşünmelisiniz.

BOYUN FITIĞI

Travmalar, zorlanmalar, uzun süre hareketsizlik ve diskin yaşlılığa bağlı su kaybetmesi sonucu disklerde aşınma ve fonksiyon kaybı meydana gelir. Diskin dış tabakası aşınarak veya yırtılarak içindeki jelatinöz sıvı, omur ve sinir aralıklarına sızar. Bu klinik tabloya boyun fıtığı (disk hernisi) denir.

Çoğu boyun fıtığı, ani stresin bir sonucu olarak ortaya çıkar. Bu, ani fleksiyon, ekstansiyon veya boyunda bükülme, örneğin bir düşme veya otomobil kazası sırasında meydana gelir. Bazen herniasyonlar haftalar veya aylar içinde yavaş yavaş ortaya çıkar. Bununla birlikte, aşağıdakiler gibi disk herniasyonuna sebep olabilecek risk faktörleri vardır:

• Yaşlanma: Yaşlandıkça, diskler yavaş yavaş kuruyarak güçlerini ve esnekliklerini kaybeder.
• Servikal omurgada majör veya minör travma öyküsü.
• Yaşam tarzı: Düzenli egzersiz yapmama, dengeli beslenmeme ve tütün kullanımı.
• Duruş bozukluğu servikal omurgaya ek stres yapabilir.

BOYUN FITIĞININ BELİRTİLERİ

• Ensede ağrı, kas spazmı, boyun hareketlerinde kısıtlılık
• Boyun, sırt, kol ve omuzlarda ağrı
• Kollar ve/veya ellerde uyuşma hissi
• Baş dönmesi, kulak çınlaması, gözlerde sinek uçuşması, bulantı, konsantrasyon bozukluğu
• Kol ve/veya ellerde kas gücü azalması
• Ağrı (özellikle gece uykusunda aşırı artar)
• İleri safha; yürüme güçlüğü ve dengesizlik ve idrar ve gayta tutamaz hale gelir.

BOYUN FITIĞININ TEŞHİSİ
İyi bir tedavi, daima doğru tanı ile gerçekleşir. Kapsamlı teşhis süreci şunları içerir:

• Tıbbi geçmiş: Semptomlarınızın, ne kadar şiddetli oldukları ve hangi tedavi yöntemlerinin deneneceği doktorunuzla yapacağınız konuşmalar ile tespit edilecektir.
• Fiziksel muayene: Hareketlerdeki kısıtlamalar, denge ve acı ile ilgili problemler dikkatle incelenecektir. Bu sırada doktor, ekstremitelerde refleks kaybı, kas güçsüzlüğü, duyu kaybı veya diğer omurilik hasarı bulgularını da araştıracaktır.
• Teşhis testleri: Genelde doktorlar ilk olarak röntgen filmleriyle başlar. Bu enfeksiyonlar gibi diğer problemleri saf dışı bırakmaya yarar.
• BT taramaları ve MR’lar: Sıklıkla lomber omurganın üç boyutlu görüntülerini vermek için kullanılır ve fıtıklı disklerin tespit edilmesine yardımcı olabilir.

BOYUN FITIĞI TEDAVİSİ

Ameliyat gerektirmeyen tedaviler:
Servikal disk herniasyonu vakalarının çoğu ameliyat gerektirmez. Semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilecek bir dizi cerrahi olmayan tedavi vardır. Bunlar aşağıdakileri içerir:

• Ağrıyı azaltmak için antienflamatuarlar, kas gevşetici, spazmı hafifletici ilaçlar ve akut ağrıyı hafifletmek için narkotik ağrı kesiciler gibi ilaçlar.
• Sıcak ya da soğuk tedavi, özellikle ilk 24-48 saatlerde.
• Ağrıyı azaltmak ve esnekliği arttırmak için hafif masaj, gerdirme ve boyun desteği veya çekme gibi fizik tedavi egzersizleri.

Bu tedavilerle birlikte, tıbbi personel hastaları boyun fıtığından korunmaları için risk faktörleri, sağlıklı duruş, iyi vücut mekaniği ve uygun egzersizler konusunda eğitir. Bu eğitim, uzun vadede daha sağlıklı bir omurgaya sahip olmanıza yardımcı olur.

Boyun Fıtığında Cerrahi Tedavi:
Ameliyatsız önlemler işe yaramazsa, ameliyat önerilebilir. Hasarlı servikal disklerin tedavi edilmesi için en önde gelen cerrahi prosedür, ön (servikal diskektomi) diskektomidir. Bu prosedürün amacı, hasar görmüş diskin tamamını veya bir kısmını kaldırarak sinir kökleri veya omurilik üzerindeki basıncı azaltmaktır.

Ameliyat sırasında, boynun yumuşak dokuları rahatsız eden diski açığa çıkarmak için ayrılır. Disk, omurilik veya sinir köklerini açmak için çıkarılır. Gerekirse, çıkarılmış disk tarafından bırakılan alan, genellikle hastanın kalçalarından alınan küçük bir kemik parçası olan bir kemik grefti ile doldurulacaktır. Kemik grefti, omurları birleştirmek veya kaynaşması için kullanılır. Buna füzyon denir. Bazı durumlarda, füzyonun daha iyi sonuç vermesi ve omurgaya stabilite kazandırılmasına yardımcı olmak için bazı aletler (plakalar veya vidalar gibi) kullanılabilir.

Posterior servikal cerrahi sırasında, siniri kapatan kemiğin bir kısmının da çıkarılması gerekebilir. Bu prosedüre laminotomi denir.

Bu prosedürler genellikle minimal invaziv cerrahi teknikler kullanılarak yapılabilir. (Minimal invaziv cerrahi, karın ön duvarında açılan 0,5-1 cm’lik kesilerden yerleştirilen kamera ve el aletleriyle yapılıyor.)

BOYUN AĞRILARI VE BOYUN FITIĞI TEDAVİSİ İÇİN ÖNERİLER:

• Boyun ağrıları günümüzde özellikle ofis çalışanlarının sık karşılaştığı sorunlar arasındadır. Bu sebeple bu hasatlığı meslek hastalıkları grubuna dâhil etmek mümkündür.
• Bunun dışında sık tablet kullanımı, yatarak televizyon izleme, alçak ya da yüksek yastık kullanımı ve kitap okuma pozisyonu boyun ağrılarını tetikleyen sebepler arasındadır.
• Süresi uzayan, şiddetlenen ve kollara yayılan ağrılara dikkat edilmesi gerekmektedir.

Vaka Örnekleri için aşağıdaki linkleri TIKLAYABİLİRSİNİZ:

•  Vaka2
•  Vaka1