Sinirler travma nedeni ile zedelenebilir, kopabilir, bazı çevresel anatomik yapılar nedeni ile basıya uğrayabilir ve sıkışabilir. Bu durumlarda basının kaldırılarak sinirin rahatlatılması ya da kesik uçların bulunarak ya uç uca dikilerek tamiri veya araya bir sinir dokusundan parça konularak tamiri gerekir.

Tüm bu ameliyatlar mikroskop altında ve mikro aletlerle yapılır. Sinir dokusu içi boş düz bir boru şeklinde olmadığından bu ameliyatlar sonrası iyileşmenin görülmesi için belli bir zamana ihtiyaç vardır. Yani diğer ameliyatlar gibi ameliyat sonrası hemen sinir çalışır duruma gelmez. Bu sinirdeki hasarın derecesine, araya konulan parçanın uzunluğuna ve buna benzer diğer etkenlere bağlıdır.

Sinirler demetler halinde vücuda dağılır. Adaleleri uyaran sinirler, ağrı, dokunma ve titreşimi algılayan sinirler ile iç organların çalışmasını düzenleyen sinirler olarak 3 gruba ayrılır.

Sinirlerdeki tahribata bağlı gelişen rahatsızlığa nöropati denir. Nöropati sonucu gelişen ağrılar nöropatik ağrılardır. Tek siniri tutuyorsa mononöropati, birden fazla siniri tutuyorsa polinöropati‘dir. Merkezden uzak sinirlerin tahribatına bağlı ise periferik nöropatilerden bahsedilir.

En çok şeker hastalığına bağlı nöropati gelişir ve diyabetik nöropati ismi verilir.

Sinir sıkışması, tümör basısı, karpal tünel sendromu, sinire gelen darbeler, iltihaplar, yüz felci, alkol kullanımı, dengesiz beslenme, vitamin eksiklikleri, genetik hastalıklar, ağır metallere maruziyet, şeker hastalığı, kan yağları yüksekliği, damar hastalıkları, gereksiz vitamin kullanımı, üremi gibi durumlarda nöropati ve buna bağlı nöropatik ağrılar meydana gelir. Bazı kemoterapi ilaçları nöropatiye neden olur.

Nöropati Hastalığının Belirtileri
Özellikle şeker hastalığında kol ve bacaklarda gelişir. Tutulan sinirin beslediği bölgede yanma, uyuşukluk, batma, arı sokması gibi şikayetler olur. Yakınmalar geceleri daha fazla hissedilir. El ve ayaklarda eldiven ve çorap giyilmiş gibi baskı vardır.

Sinir sıkışmaları ve sinire gelen darbelerde tek taraflıdır. Diğer hastalıklarda çift taraflı nöropati gelişir.

Adaleleri uyaran sinirler tutulursa çabuk yorulma, harekette zorlanma, kramplar, kavanoz açmada zorluk, musluk açmada sıkıntılar görülür.

İç organların çalışmasını düzenleyen sinirlerin tutuluşunda ise kabızlık, ishal, iktidarsızlık gibi şikayetler olur. Kanda iltihap hücreleri, şeker, B12 vitamini, folik asit, üre, kreatinini kolesterol, trigliserid değerlendirilir. İdrar tahlili bakılır.

EMG (elekromiyografi) ile nöropati hakkında bilgi edinilir. Sinir ve kastan alınacak biyopsi ile nöropati türü ve madde birikimleri öğrenilir.

Tümörden şüphelenilirse MR istenebilir. Ağır metal maruziyeti söz konusu ise toksikolojik incelemeler yapılır.

Nöropati Hastalığı’nın Tıbbi Tedavi Yöntemleri Nelerdir ?

Nöropatiye neden olan hatalık tedavi edilir. Eğer nöropati ilerlerse kas güçsüzlüğü, kasların yeterli kullanılamamasına bağlı hareket kusuru ve sonrasında yatağa bağımlı bir yaşam gelişebilir.

Nöropatik ağrı için sinirlerdeki ağrı sinyallerini azaltan antidepresanlar, epilepsi ilaçları, gabapentin ve pregabalin türevi ilaçlar kullanılır. Etkileri geç ortaya çıkar. Sürekli ve düzenli kullanmak gereklidir.

Nöropati Hastalığı’nda Beslenme Şekli
Sebze, meyve, balık, fındık, kepekli tahıllar ve taze ürünlerin tüketilmesi periferik nöropati etkilerini azaltabilir, sağlıklı bir kiloyu korumada yararlı olabilir. Sağlıklı beslenme bağırsak fonksiyonlarını kontrol eden kas kasılmalarını düzenleyen sinirlerin işlevlerine yardımcı olarak ishal, kabızlık veya altına kaçırma gibi yakınmaları azaltabilir.

Şeker hastalığına bağlı nöropatik ağrısı olanlarda düşük yağ içeren bitkisel temelli beslenme ve B12 vitamini desteği ile yakınmalarda azalma elde edilmiştir. Vegan diyetinin yanında balık tüketilmesi en sağlıklı beslenme gibi görülmektedir.

Alkol tüketilmemelidir. 

Nöropati Hastalığı’nda Yaşam Tarzı Değişiklikleri Nelerdir ?

• Sigara içiliyorsa bırakılmalıdır. Sigara, sinir hücrelerini besleyen kılcal damarların daralmasına ve kanda oksijen düzeyinin azalmasına neden olarak sinir hasarını artırır.
• Muhtemelen hareketsizlik nedeni ile tutuk ve ağrılı olan kasları rahatlatmak için sabahları germe egzersizleri yapılmalıdır.
• Günlük yüzme ve yürüyüş gibi düşük yoğunluklu egzersizleri yapılmalıdır. Düzenli egzersiz, ağrı veya krampları azaltmak, kas gücünü arttırmak, kandaki şeker seviyesini kontrol etmek için yardımcı olabilir ve kas kaybını önleyebilir.
• Nöropatinin etkilediği eklemler, eller ve ayaklar üzerinde baskıyı hafifletmeye yardımcı olmak için farklı oturma ve uyku teknikleri öğrenilmelidir. Ayaklada veya vücutta yara açılıp açılmadığını belirlemek için günlük kontroller yapılmalıdır. Ayakları rahatlatacak gevşek çorap ve sıkmayan rahat ayakkabı gibi seçimler yapılmalıdır. Dolaşımı engelleyecek tayt, çorap veya dar ayakkabıdan kaçınmalıdır.